Telen zonder daglicht, maar mét uitgekiende LED-kweeklampen en kunstmatige intelligentie. Dat doet GrowWise, onderdeel van Signify, op de High Tech Campus in Eindhoven. Vertical farming rekt de mogelijkheden op om met kunstlicht voedsel te produceren.
Glanzend rode tomaten uit de kas, bij elkaar gelegd in een frisgroen kartonnetje. Ze zien er verleidelijk uit, maar smaken ze ook lekker?
Voor consumenten, retailers en kwekers draait het bij groenten en fruit meer dan ooit om smaak. Plantenspecialist Charlotte Pijnenburg van Philips Signify (voorheen Philips Lighting) deed daarom onderzoek naar de smaak van tomaten. De tomaten uit haar onderzoek waren uitsluitend gekweekt met het licht van LED-kweeklampen in een afgesloten gecontroleerde omgeving. Tomaten die niet door de zon groeien, maar door een uitgekiende belichting, klimaat en voedingsstoffen.
In haar onderzoek kon Pijnenburg aantonen dat deze tomaten net zo goed smaakten als commercieel geteelde tomaten. Dankzij optimale klimaatomstandigheden, maar ook dankzij het lichtspectrum, dat voor tomaten geoptimaliseerd is. Want het gaat hier om tomaten die volledig zonder natuurlijke zonnestralen geteeld worden.
Als onderdeel van Signify experimenteert het Philips GrowWise Research Center met het telen van gewassen onder LED-licht. Niet op het platteland, maar op de Eindhovense High Tech Campus in een aantal ruimtes zonder daglicht.
Door de gecontroleerde omgeving en het gebruik van LED-licht zijn het weer, klimaat of bodemkwaliteit niet meer van belang voor een goede oogst. In de gesloten doos worden de ideale groeiomstandigheden voor de planten gecreëerd.
Dat heeft belangrijke voordelen. Bestrijdingsmiddelen zijn bijvoorbeeld niet meer nodig en plantziekten worden sterk teruggedrongen. De groei kan bovendien zo gestuurd worden dat rucola-planten en andere groenten aanzienlijk meer vitamines bevatten of langer houdbaar blijven. Plant blij, tuinder blij, consument blij.
Brabant heeft niet alleen een grote agrarische sector, met de High Tech Campus en Technische Universiteit in Eindhoven heeft Brabant ook de slimste vierkante kilometer van Europa. Geen verrassing dus dat het GrowWise Research Center juist hier wortel heeft geschoten.
GrowWise Research Center doet onderzoek naar verticale landbouw: klimaatkamers die de ideale omstandigheden bieden om gewassen te kweken en klaar te maken voor de oogst. Signify houdt zich al sinds 1936 bezig met verlichting voor de tuinbouw. Hun onderzoek naar de ideale omstandigheden om gewassen te kweken, leidde enkele jaren geleden tot de oprichting van GrowWise.
Stadslandbouw, ook wel verticale landbouw genoemd, is ideaal voor de beworteling van jonge planten, het afkweken van bladgroenten en kruiden. “Vertical farms bieden ons de mogelijkheid om op grote schaal te testen wat de juiste omstandigheden zijn zonder veel oppervlakte te gebruiken en dit vervolgens als kennis te gebruiken richting onze klanten”, zegt Ellis Janssen, global director city farming bij Signify.
In Nederland is stadslandbouw niet bedoeld als vervanger van de ‘traditionele’ teelt. Een vertical farm bouwen in een gebied waar al veel kassen of akkers zijn, is bijvoorbeeld niet erg winstgevend.
Wel kan deze manier van telen een interessante aanvulling zijn op de bestaande aanvoerlijnen. Dat geldt bijvoorbeeld voor steden in Azië of de Verenigde Staten waar nu nog geen tuinbouwcultuur is, maar wel een grote vraag naar dagverse producten.
Veel landen streven bovendien naar lokale voedselproductie, zeker sinds de coronacrisis heeft laten zien hoe kwetsbaar de bestaande aanvoerlijnen zijn. De vraag naar veiliger en stabieler voedsel neemt toe. “In Azië of de Verenigde Staten kan vertical farming het hele jaar voldoende, verse en gezonde voeding bieden”, zegt Udo van Slooten van GrowWise.
“Het kan ook een duurzame oplossing bieden voor de verwachte voedingstekorten door de groeiende wereldbevolking”, vervolgt hij. “De licht- en klimaatvoorzieningen gebruiken wel energie, maar met wind- of zonne-energie komen we een heel eind. Zo proberen we zo dicht mogelijk bij een CO₂ -neutrale teelt te komen.”
Vertical farming is ook geschikt voor de versnelde ontwikkeling van nieuwe zaadvariëteiten of betere opbrengsten. Daarbij komt veel specialistische kennis kijken. Behalve plantspecialisten zijn ook experts uit de tuinbouwsector en studenten betrokken bij de optimalisatie van de teelt.
De diverse kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheid weten elkaar te vinden. “De diversiteit aan verschillende werkculturen in Brabant heeft een positieve invloed op het innovatieproces”, zegt Janssen. “We leggen makkelijk contact met andere bedrijven om te kijken of hun specialisme iets kan bijdragen. Daarnaast werken we ook veel samen met de Technische Universiteit Eindhoven, bijvoorbeeld op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
Bij vertical farming draait het niet alleen om technologie en data, met name kennis van teelt is belangrijk. “Ook hiervoor blijkt Brabant een perfecte locatie te zijn”, zegt Janssen. “We werken namelijk ook veel samen met de HAS Hogeschool in Den Bosch. Niet alleen door het aanstellen van stagiairs, maar ook door samen te kijken hoe we teelt kunnen verbeteren. De studenten aan de HAS worden de telers van de toekomst, dus hun kijk is erg belangrijk.”
Terug naar de tomaten. Er zijn veel plaatsen op de wereld waar lokaal verbouwde tomaten niet het hele jaar door verkrijgbaar zijn, bijvoorbeeld door het ongunstige klimaat of andere factoren. Dat is bijvoorbeeld het geval in het Midden-Oosten, waar verticale landbouw enorm veel water bespaart. Dankzij teelt dicht bij de klant kunnen winkels in deze steden superverse tomaten, sla of kruiden geleverd krijgen.
Het creëren van de juiste omgeving maakt het bovendien mogelijk om bepaalde tomaateigenschappen actief bij te sturen, zoals het suikergehalte, de zuurgraad, vitaminen en andere bestanddelen. Dankzij zo’n lichtstrategie kan de teler direct inspelen op lokale voorkeuren voor smaak en voedingswaarde.
Dankzij de groeirecepten uit Brabant staan de consumenten in het Midden-Oosten, Azië en de Verenigde Staten heel wat moois te wachten. Met hulp van groene vingers, high tech en uitgekiend licht eten zij straks wellicht smaakbommen uit eigen gesloten teeltdozen.
Met één druk op de knop kopieer je gratis de volledige tekst van dit verhaal
