Fijne kantwerkjes van chocolade, gepersonaliseerde ontwerpen van boter, bouwwerken van groentepuree: met de foodprinters van byFlow maken koks al hun fantasieën eetbaar. CEO Nina Hoff droomt ervan om ook de industrie kennis te laten maken met de 3D food printing machines om de bereiding en ervaring van voeding te veranderen.
Nina Hoff, haar broer Floris en vader Frits zijn geen kenners van culinaire hoogstandjes. Toch verovert hun 3D foodprinter de harten in de foodbranche. Met zo’n vijftig verschillende ingrediënten kan deze printer bijzondere kunstwerkjes maken, van mascarponecrème tot chocolade en van groentepuree tot rundvlees.
Nu is hun 3D foodprinter nog vooral gericht op artistieke ontwerpen waarmee chefs de gasten in hun restaurant imponeren. Ze staan echter aan de vooravond van een schaalsprong. In de toekomst willen ze machines leveren om op industriële schaal gepersonaliseerde producten te maken, rekening houdend met iemands allergie of persoonlijke voorkeur.
Een revolutie in de foodbranche dus. Zover was het misschien nooit gekomen zonder een vroeg gepensioneerde man met veel internationale ervaring, die in 2016 zijn voet tussen de deur zette bij het bedrijf. Onder het mom van een sollicitatie als salesmedewerker belde hij ongevraagd aan bij hun bedrijfsruimte op de High Tech Campus in Eindhoven. Nina Hoff ging met hem in gesprek en nam zijn aanbod aan om hen onbezoldigd van advies te voorzien. Grijze haren in een team waar de gemiddelde leeftijd 25 jaar is, dat kon geen kwaad, dacht ze.
Sindsdien coacht hij Nina en haar team op alle mogelijke onderdelen. De man wil niet genoemd worden, maar Nina gunt iedere startup zo’n wijze mentor. “Door zijn mentorschap ontdekten we dat we een metamorfose moesten ondergaan. De uitkomst daarvan was een volledige focus op printbare voedingsstoffen.”
Het verhaal van byFlow begint in het FabLab Maastricht, een open werkplaats voor ontwerpen in twee en drie dimensies. Frits Hoff, de ‘founding father’ van byFlow, houdt zich bezig met 3D-technologie voor de medische sector. Hij signaleert een behoefte aan protheses op maat. Bestaande 3D-printers kunnen echter alleen met plastic werken. Frits roept de hulp in van zijn zoon Floris (nu CTO van byFlow), die industrieel productontwerpen studeert in Den Haag. Floris bedenkt een nieuwe 3D-printer met verwisselbare printkoppen, die ook siliconen of keramiek kunnen printen. Als ze op een beurs in Rome bij wijze van stunt Nutella als grondstof gebruiken, trekken ze daarmee enorm veel aandacht. De beursdeelnemers staan in de rij om een Nutella-sterretje op een mariakaakje te printen.
Er zit muziek in voor een eigen bedrijf. In 2015 richten Frits en Floris daarom byFlow op. Flow verwijst naar de vloeibare grondstoffen voor de printer én naar Floris’ vroegere bijnaam Flo. Als Floris en zijn vader korte tijd later de kans krijgen deel te nemen aan acceleratorprogramma Startup Bootcamp, moet iemand het zakelijke deel gaan leiden. Zo wordt Nina als 22-jarige het gezicht van de startup in Eindhoven. Ze maken wel een afspraak: familie gaat vóór het bedrijf. “Niets mag ten koste gaan van het gezin”, zegt Nina. “Dat zijn we niet bereid op te geven.”
In de eerste jaren hebben ze slapeloze nachten. Op sociale media krijgen ze tienduizenden hits en likes, maar bijna niemand koopt de multi-material printers. “Het sloeg niet aan”, vertelt Nina. “Mensen begrepen niet hoe je eerst plastic kon printen en later keramiek en dat alles voor dezelfde kwaliteit.”
In 2017 organiseert byFlow met behulp van hun seniorcoach een interne ‘hackaton’ om de visie, missie en toekomstgerichtheid van byFlow beter op de kaart te zetten. Het hele team onderzoekt alles wat op sociale media en andere kanalen verschenen is over byFlow. De conclusie is duidelijk: foodprints slaan enorm aan, de rest eigenlijk niet. Nina is er al vrij snel van overtuigd dat byFlow zich helemaal op eetbare prints moet gaan richten. Verder perfectioneren heeft geen zin, er moet geld binnenkomen.
Binnen de familie volgen intensieve discussies over de keuze voor eetbare prints. Floris is het er niet mee eens. Hij heeft zijn high-techapparaat toch niet ontworpen voor aardappelpuree? Ook Frits reageert niet enthousiast. Het is een wereld die ze helemaal niet kennen.
Uiteindelijk weet Nina haar familie toch te overtuigen. In april 2017 nemen ze een weloverwogen besluit tot een volledige rebranding van het bedrijf voor de foodsector.
Al snel ontdekken ze dat de foodbranche inderdaad een vrij conservatieve wereld is, waar buitenstaanders moeilijk tussenkomen. Trends als ambachtelijkheid, natuurlijk eten en weten waar je voedsel vandaan komt lijken op gespannen voet te staan met hun technologie. Nina: “Een printer heeft associaties met inkt en niet met een gezond product. Toch zijn onze producten helemaal natuurlijk. We gebruiken hooguit wat noten om de stof wat dikker te maken.”
Frits zoekt daarom contact met grote namen in de restaurantwereld, zoals Jan Smink, chef-kok bij de Librije en inmiddels eigenaar van zijn eigen restaurant in Wolvega. Jan Smink is razend nieuwsgierig en komt de volgende dag al naar Eindhoven. “Hij was getroffen door een vaasje van boter”, herinnert Nina zich. “Ik had dat zelf al 67 keer gezien, maar hij vond het heel speciaal. Toen wist ik: we hebben iets in handen om gas op te geven.”
Partnerships en ambassadeurs helpen hen om de techwereld en de foodliefhebbers met elkaar in contact te brengen. Ook andere producenten zijn enthousiast. Mensen met kauw- en slikproblemen kunnen met de foodprinter iets aantrekkelijks eten, waar vitamines aan toegevoegd zijn. Koks kunnen direct producten personaliseren zonder dat ze een mal nodig hebben. En de foodprinters helpen om tegemoet te komen aan individuele eetwensen, zoals glutenvrij, lactosevrij en veganistisch eten.
Over tien jaar heeft iedereen een computer in de keuken, is byFlows overtuiging. Nina: “De werkdruk vanwege het personeelstekort kun je alleen maar opvangen als je technologie toestaat om een deel van het werk over te nemen. Een foodprinter helpt om uit te voeren wat de chef heeft bedacht. Het gaat nooit het ambacht vervangen van de bereiding van ‘steak tartare’ met de juiste kruiden.”
Toch mag de groei nog sneller. Ze ontwikkelen daarom recepten met sterrenchefs en werken samen met kruiden- en sauzenleverancier Verstegen. Chefs kunnen via hun website recepten bekijken en designs downloaden. Ook krijgen ze hulp om een eigen 3D-model te maken. “De markt begrijpt nog niet zo goed wat ze er in hun bedrijf mee kunnen en hoe ze het inpassen in hun werkproces. We helpen hen om het werken met de printer laagdrempeliger te maken.”
Een volgende stap is om de printer ook in industriële food- productieprocessen te gebruiken. Het apparaat is 3 tot 15 minuten met een ontwerp bezig, afhankelijk van de complexiteit. Door meerdere printers en een operator aan te stellen is een enorme schaalvergroting mogelijk. ‘Printfarms’ wordt dat ook wel genoemd.
In Brabant hebben ze diverse partners gevonden om die groei mogelijk te maken. Apparatenbouwer VDL in Eersel doet de assemblage van de printer. “In Brabant kunnen we makkelijk schakelen en snel op- en afschalen. We besteden ons proces uit, maar we moeten de medewerkers van onze partner wel trainen. Dat vraagt tijd en geld, maar byFlow hecht aan kwaliteit. Bovendien zit ons hele leveranciersnetwerk in de Brabantse regio. Dat geven we niet zomaar op.”
Nina is blij met de overstap die ze zelf gemaakt heeft van recruiter in de zorgsector naar CEO van het jonge bedrijf. Ze is inmiddels ambassadeur voor vrouwen in de tech-wereld. “Technologie is het leukste wat er is. Je hebt een idee en je kunt meteen aan de slag. Ik leer hier superveel en kan samen met het team aan het bedrijf bouwen. Floris heeft zijn kindje aan mij toevertrouwd. Hij is de introverte denker en moest zijn product loslaten. Ik ben er trots op dat hij dat kon.”
Met een gestage groei wil byFlow de markt veroveren en ‘industrial leader in foodprinting’ worden. “Je wordt in dit vak heel creatief, want voor 3D-foodprocessing bestaat geen handboek”, zegt Nina. “Om meer inkomstenbronnen aan te boren verkopen we nu ook diensten op het gebied van foodprinting, waaronder consultancy, keynote speaker op internationale congressen en workshops. We hebben inmiddels veel kennis verworven, waar we meer mee kunnen doen. Daar leren we zelf meteen ook van, want zo begrijpen we steeds beter waar de markt naar toe wil.” Ze draagt hun coach op handen, want hij zorgde mede voor het beslissende moment. “We kunnen tegen hem alles zeggen wat we willen. Zorg daarom als startup voor de juiste mensen om je heen, die je angsten begrijpen en die je af en toe een zetje geven naar opschaling.”
Met één druk op de knop kopieer je gratis de volledige tekst van dit verhaal
