Urban sports & culture floreren in Brabant, in de spoorzones en daarbuiten. Met een levendige urban cultuur op straat, maar ook met vier indoor skateboardparken, waarbij Area 51 in Eindhoven zelfs de grootste van de Benelux is.
Urban sports & culture floreren in Brabant, in de spoorzones en daarbuiten. Met een levendige urban cultuur op straat maar ook met vier indoor skateboardparken, waarbij Area 51 in Eindhoven zelfs de grootste van de Benelux is.
Met vallen en opstaan: zo traint een bmx’er of skateboarder letterlijk zijn loopings en andere tricks op ramps, half-pipes en in bowls. Goede trainingslocaties zijn daarom van groot belang, het liefst makkelijk bereikbaar en met die eigenzinnige urban-sfeer erbij.
Brabant heeft daarbij veel te bieden. In het World Skate Center in Den Bosch bijvoorbeeld, waar skateboarders op hun plank vanaf een hoogte van circa vier meter naar de kom van de vert (half-pipe) duiken.
Het World Skate Center heeft de enige goede indoor half-pipe van Nederland, geschikt voor Europese wedstrijden. “Vanuit de hele Benelux komen mensen hier trainen”, zegt coördinator Jos Sleegers. “Omdat het park uit houten onderdelen bestaat, kan ons park bovendien gemakkelijk elke keer aangepast worden aan wedstrijdeisen. Vandaar dat hier nu ook Olympische trainingen plaatsvinden.”
Het World Skate Center is ook de vaste trainingslocatie van Keet Oldenbeuving. De vijftienjarige skateboardster – bekend als ‘Skatekeet’ - geldt als een van de talentvolste jonge sporters van dit moment. Na haar gouden medaille op de Europese kampioenschappen in 2019 maakt ze zich nu op voor de Olympische Spelen in Tokio.
Vanuit haar woonplaats Utrecht pakt Oldenbeuving drie keer per week de trein naar Den Bosch. De directe aanleiding is dat haar trainer Ruud Broer hier woont, maar ook het street-parcours en miniramp van Den Bosch spelen een grote rol. “De condities om nieuwe dingen te leren zijn hier uitstekend”, vertelt ze. “Ik kan er alle lines achter elkaar doen. Het is vooral fijn dat je laag kunt beginnen met een nieuwe trick, en dan vervolgens steeds hoger kunt gaan.”
Mensen uit het buitenland vinden Den Bosch ook het leukste park, vertelt de topskater. “Het is niet zo groot, maar er is alles wat je nodig hebt. Ik hoop de beste van de wereld te worden, vooral om het beste van mezelf te laten zien. Vaak doen mensen steeds dezelfde tricks. Ik zoek juist steeds andere manieren om hoger te komen.”
Met name in de spoorzones van de Brabantse steden hebben urban sports & culture zich de laatste jaren razendsnel ontwikkeld. Deels is dat een prettige samenloop van omstandigheden: de spoorzones in Breda, Tilburg, ’s-Hertogenbosch en Eindhoven hebben een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt. Dat heeft stoere en spannende locaties opgeleverd, waar skateboarders en urban sporters zich graag als eersten nestelden.
Deze voorhoede trok andere creatieve makers aan op het gebied van design, dance, mode, media en graffiti. De skateboarders zitten vaak ook in een muziekband of maken kunst. “Ze doen echt dienst als placemakers en trekken leuke mensen naar nieuwe plekken, vaak de rafelranden van de stad”, zegt Ruth Giebels. “Zo worden deze gebieden hip en going.”
Giebels is kwartiermaker bij het Kernteam Urban Ambitie Brabant. Samen met vertegenwoordigers van de Brabantse Urban scene (B5UP), BrabantSport, de vijf Brabantstad-steden en de provincie Brabant zet ze zich in om urban sports & culture een stap verder te brengen.
In en nabij de spoorzones van de vier grote steden staan nu skateparken van hoge kwaliteit, die allemaal hun eigen specialisaties hebben. Voor de vert (halfpipe) ga je naar Den Bosch, Area 51 in Eindhoven heeft de bowl, Ladybird Skatepark in Tilburg scoort met het onderdeel ‘Park’ en het Bredase skatepark Pier15 heeft ‘Street’.
Urban sport, cultuur en de bijbehorende levensstijl blijken opmerkelijk goed bij Brabant te passen. Brabant wil daarom wereldwijd aansprekende urban evenementen organiseren en de urban sport verder professionaliseren. Vrijwilligers spelen nog steeds een hele grote rol, maar er zijn inmiddels stappen gezet om met meer betaalde mensen, opleidingen en sportbondrichtlijnen de urban sports naar een hoger niveau te brengen.
“We hebben een skateschool opgericht en skateleraren hebben hun diploma gehaald”, vertelt Sleegers van het skatepark in Den Bosch. “Vier jaar geleden was ik hier 24 uur per week in dienst, samen met een tweede medewerker. Nu draaien we met 12 personen tweehonderd uur.”
Brabant biedt faciliteiten aan de nationale top op de Olympische disciplines skateboarden (zoals Keet Oldenbeuving) en BMX-freestyle (Daniel Wedemeijer). Datzelfde doet Brabant voor breakdance (oa wereldkampioen Menno van Gorp). Ook wil Brabant de thuisbasis blijven van de Nederlandse selectie Skateboarden in de discipline ‘Park’, dat een permanente vestiging heeft in Eindhoven.
De urban scene kenmerkt zich door een grote ‘Do it yourself, but do it together’-mentaliteit. Dat uit zich in een brede samenwerking met alle culturele instanties, de breedtesport, jeugdwerk en nog veel meer. Samen met partner Univé heeft BrabantSport een scholentour op touw gezet, waarbij 1.000 kinderen geïnspireerd werden om veilig aan urban sports te doen.
Ook ontpopt de urban scene zich als een rijke voedingsbodem voor crossovers en innovaties. Het Urban Sports Performance Center in Eindhoven ontwikkelt innovaties voor zowel topsporters als recreanten. Een van die vondsten is een trackingsysteem met sensoren, waardoor veel nauwkeuriger de moves van de skateboarders en bmx’ers gevolgd en verbeterd kunnen worden.
Giebels droomt van een internationale ‘hackaton’, in nauwe samenwerking met andere partijen, zoals TU Eindhoven en de biobased bedrijvencluster in West-Brabant. “Misschien kunnen we hier wel de urban ‘klapschaats’ uitvinden”, zegt ze met een verwijzing naar de belangrijkste en succesvolste schaatsinnovatie van de afgelopen jaren.
Urban laat zich eveneens gemakkelijk verbinden met citymarketing en met sociaal-maatschappelijke initiatieven. Waar urban voorheen vooral te vinden was in de rafelranden van steden, is het nu een manier om een breed publiek te bereiken en te binden.
“De laatste jaren profileren steden zich met urban”, ziet Jeroen van Eggermond, oprichter van het bedrijf Nine Yards Skateparks en Indoor skatepark Pier 15 in Breda. Als skateboarder en ondernemer noemt hij zich tegenwoordig ook ‘urban vertegenwoordiger’ als hij bij de vertegenwoordigers van steden en provincie aan tafel zit. “Als wegbereiders maken we vaak locaties interessant waar de gemeenten vaak op korte termijn geen directe plannen voor hebben. Vaak zijn we enkel op zoek samen met de gemeente om ons te faciliteren. Daarna pakken we de rest op, want dat zit in onze DNA. Onze cultuur is zo gelaagd en sterk dat we ons vaak ook kunnen ontwikkelen op deze plekken en zijn vaak net dat rauwe randje wat nodig is in elke stad. Hierdoor worden we steeds meer gezien gebiedsontwikkelaars en kwartiermakers.”
Het gaat Van Eggermond niet alleen om sport, maar om het samenbrengen van een hele cultuur. “We hebben allemaal hetzelfde DNA: we zijn vrijgevochten en behoorlijk eigenwijs. We hebben allemaal zelfde missie om urban hotspots te creëren, die dienstdoen als broedplaats en podium voor onze cultuur. Dit is een heel krachtig instrument en zorgt voor de professionalisering en fundering van onze scene.”
De skateparks brengen sport, events, kunst en muziek onder een dak en hebben zich ontwikkeld tot bruisende hot spots. Behalve een skatehal is World Skate Center in Den Bosch ook een poppodium en expositieruimte. “We ontwikkelen zelf heel veel nieuwe initiatieven”, zegt Sleegers. “Daarmee vervullen we een kweekvijverrol.’
Gemeenten en andere instanties zien daar de waarde van in. Area51 op Strijp-S dreigde te moeten wijken voor nieuwe vastgoedontwikkelingen. Woningbouwvereniging Trudo zag in dat Strijp-S zonder de skatehal een zielloos gebied zou worden. Het nieuwe appartementencomplex wordt nu over het skatepark heen gebouwd en heeft de toepasselijke naam Haasje Over gekregen.
Ondertussen is de urban scene ook serieuze bedrijvigheid. Van Eggermond voert via zijn bedrijven een groot team aan van designers, professionele bouwers en cultuurmakers met een gedeelde passie voor skateboarden. Hij realiseert projecten in de action sports industry, bouwt skatebanen, adviseert gemeenten en doet mee aan BrabantSport, dat de sportcultuur in Brabant versterkt. “We hebben een eigenzinnige cultuur, waar vrijheid voorop staat. Alles wat wij doen gaat over het verbinden van de samenleving, daar bruist de energie.”
Nu skateboarding een officiële olympische sport is geworden, komen er meer budgetten voor vrij, signaleert hij. “Topsport zorgt voor meer middelen en meer evenementen, wat ook door druppelt in de rest van de scene. Ondertussen willen wij wel de urban cultuur bewaken. Wij zijn bijvoorbeeld niet per se een competitieve sport. Het vraagt wel om meer middelen om de energie in de scene niet weg te laten lopen. Het wordt hoog tijd om nog meer te professionaliseren, namelijk door mensen gewoon te betalen en een pensioen te laten opbouwen.”
In de urban wereld zijn veel verbindingen tussen sport en cultuur. “Dat is ook de kracht”, zegt Giebels. “De ‘urban way of working’ is de toekomst. Ideeën voor een geweldig feest ontstaan gewoon na een potje skaten bij de bar. De een is ook deejay, de ander is een goede ontwerper. Zet talenten bij elkaar en de creativiteit bloeit op. Daar kunnen andere sectoren juist veel inspiratie uit opdoen.”
Van skaten word je bovendien heel weerbaar. “Het is echt vallen en opstaan”, zegt Giebels. “Daarom droom ik ervan alle kinderen te laten kennismaken met urban sports.”
Urban sporters zetten hun stempel op de steden. Via de app CityLegends kunnen aanstormende urban sporters goede plekken in de stad ontdekken voor skateboarden of free run. Via het community platform van de app kunnen zij korte trickvideo’s plaatsen op zelfgecreëerde hotspots in de stad. Zo laten zij niet alleen hun creativiteit zien, maar laten ze ook direct hun ‘legacy’ achter in de stad. Do it yourself, do it together.
Met één druk op de knop kopieer je gratis de volledige tekst van dit verhaal
