Mooi streven, die energietransitie, maar wat als jouw bedrijf geen gebruik kán maken van de huidige, duurzame energiealternatieven? De Brabantse startup RIFT ontwikkelde hiervoor een oplossing: energie opwekken door het verbranden van ijzerpoeder. Het initiatief komt van Philip de Goey (TU/e); hij pakte deze technologie samen met studententeam SOLID als eerste op. Met bijna geen CO2-uitstoot en een veel lagere uitstoot van stikstofoxide dan de huidige brandstoffen, biedt de Brabantse startup RIFT de milieuvriendelijkste oplossing voor een wereldwijd probleem.
Meer dan 40 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot komt van energiecentrales en warmte-intensieve industrieën. Hierdoor zijn de twaalf grootste bedrijven van Nederland goed voor 25 procent van onze CO2-uitstoot. Dat moet anders! Niet voor alle energie-intensieve bedrijven is het mogelijk om over te schakelen naar schonere alternatieven als het verbranden van waterstof of elektrificatie. De Brabantse startup RIFT wekt energie op met het verbranden van ijzerpoeder, waardoor dit soort bedrijven óók gebruikers kunnen worden van schone en circulaire energie.
IJzerbrandstof is een goed alternatief voor gas. Bijna geen uitstoot van CO2 , veel minder stikstof-uitstoot, veilig in opslag en een circulaire oplossing, omdat ijzerbrandstof keer op keer kan worden hergebruikt. De techniek van ijzer als brandstof is niet nieuw. Hij wordt al beschreven sinds 1880, maar omdat er genoeg fossiele brandstoffen waren, was er geen urgentie om dit idee uit te werken. Onder druk van de klimaatdoelstellingen werd de urgentie in 2015 wel gevoeld. RIFT staat voor Renewable Iron Fuel Technology. Zij richt zich op de productie van halfgeleiders voor duurzame energie: ijzer als brandstof, zonder CO2-uitstoot en in een volledig circulair proces zonder afvalstoffen. Stel je voor dat één van de twaalf grootste bedrijven in Nederland zou overschakelen op een ijzerbrandstofsysteem. Daarmee neemt de CO2-uitstoot van Nederland direct met twee procent af. Dat is enorm.
Mark Verhagen behoorde samen met zijn twee partners tot het studententeam van de TU Eindhoven dat het idee de afgelopen jaren uitwerkte. Inmiddels is Verhagen directeur van RIFT: “Simpel gezegd richt RIFT zich op het gecontroleerd roesten en ontroesten van ijzer. In ijzerpoeder zit energie. Als we ijzerpoeder laten ontbranden door er zuurstof en een vlammetje aan toe te voegen, komt er hoogwaardige warmte vrij. De warmte zet je om naar stoom om te gebruiken voor het produceren van producten of elektriciteit. Het enige product dat bij deze verbranding vrijkomt, is roest. Die transporteren we weer terug naar de productielocatie, waar de roest door middel van een waterstofbron weer omgezet wordt naar ijzerbrandstof. Tijdens die hele cyclus komt bijna geen CO2 vrij en een veel lagere uitstoot van stikstofoxide dan bij de huidige brandstoffen. Het is dus veel beter voor het milieu.”
Verhagen: “Het is ons doel wereldwijd alle energie-intensieve industrie van de fossiele brandstoffen af te halen. De energiecentrales, industriële procestechniek en ook warmtenetten. Op dit moment heeft de energie-intensieve industrie maar twee alternatieven om hun energieverbruik te verduurzamen, namelijk elektrificatie en het verbranden van waterstof. Voor beide alternatieven heb je een toereikend netwerk nodig: aansluiting op een elektriciteitsnetwerk of op waterstofpijpleidingen. In veel gevallen is dit niet aanwezig en ons huidige elektriciteitsnetwerk is niet toereikend voor extreme vraag van grote bedrijven waardoor deze industrieën niet kunnen verduurzamen. RIFT brengt een derde alternatief, waardoor de industrieën die niet aan de slag kunnen met de twee andere alternatieven, nu toch meekunnen in de energietransitie. Zonder onze technologie zouden bepaalde bedrijven gewoonweg niet kúnnen verduurzamen.”
Binnen Brabant werkt RIFT samen met veel partijen. Deze samenwerking heeft ervoor gezorgd dat zij wereldwijd koploper zijn in de ijzerbrandstoftechnologie. In Helmond draait inmiddels ’s werelds eerste ijzerbrandstofboiler, waarmee vijfhonderd huishoudens van CO2-vrije warmte worden voorzien: warmte uit ijzerbrandstof. Een extra voordeel van ijzerbrandstof is dat de warmtelevering regelbaar is; je kunt de boiler harder zetten bij een piek in de vraag. De roest die achterblijft wordt getransporteerd naar een waterstofreactor in Arnhem, waar er met waterstof weer ijzerpoeder van wordt gemaakt. Deze installatie bewijst, voor het eerst in de wereld, dat de meest kritische elementen van de technologie werken. Dat is niet onopgemerkt gebleven bij investeerders. Onder andere de BOM (Brabantse Ontwikkelings Maatschappij) en Bill Gates met zijn klimaatfonds Breakthrough Energy Fellowship zijn ingestapt.
Verhagen: “Het is ons doel om fossiele brandstoffen bij energiecentrales en warmte-intensieve industrieën vóór 2030 te vervangen door ijzer als brandstof. Uiteindelijk gaan we in 2050 voor één gigaton CO2-besparing per jaar. Eén gigaton is ongeveer gelijk aan zeven keer de totale CO2-uitstoot in Nederland per jaar. Dat betekent 400 systemen met de grootte van de elektriciteitscentrales die op de Maasvlakte staan. Als dit lukt, is dit een gigantische sprong in de goede richting voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Onze engineers zijn op dit moment hard bezig om de installaties door te ontwikkelen. En we zijn nu bezig met haalbaarheidsstudies om samen met Veolia ’s werelds eerste commerciële pilot plant van 5 megawatt in 2024 te creëren.”
Met één druk op de knop kopieer je gratis de volledige tekst van dit verhaal
