In Brabant is voormalig melkveehouder Frank van Genugten een biogasbedrijf begonnen, waarmee hij bijdraagt aan volledig circulaire landbouw. Niet alleen wint hij uit koemest biogas voor plaatselijke huishoudens, hij maakt er ook bodemverbeteraars, kunstmestvervangers en bouwmaterialen van. Goed voor klimaat, milieu, biodiversiteit én een gezonde leefomgeving.
Bij veehouderij denken we al snel aan stikstofuitstoot en mestoverschotten. Dat het ook anders kan, bewijst GroeneWoudGAS. Zij zien koemest namelijk als waardevolle grondstof. In het Brabantse Sint-Oedenrode wordt sinds twee jaar dagverse mest van achttien lokale melkveebedrijven opgehaald en verwerkt tot voldoende gas om het dorp en de daar omliggende dorpen van gas te voorzien. Inmiddels heeft het bedrijf 2,8 miljoen kub groen gas in het gasnet ingevoerd. En dat is nog niet alles: van het restproduct worden een kunstmestvervanger, koemestkorrels voor de tuin, een veenvervanger in potgrond en biobased isolatiemateriaal voor in de bouw vervaardigd. “Mensen moeten koemest gaan zien als het bruine goud”, meent Frank van Genugten. De voormalige melkkoeienboer is de man achter GroeneWoudGAS. “Nu is mest nog een kostenpost. Mijn streefdoel is dat we op termijn mest op zo’n manier kunnen verwaarden in circulaire producten dat de veehouderij ook waarde ontvangt voor de mest.”
Zes dagen per week haalt GroeneWoudGAS verse koemest op bij achttien lokale melkveehouders. Dagvers is heel belangrijk; dan zit alle biogas nog in die mest. Wacht je langer, dan ontsnapt het biogas al in de stal. De mest wordt overgebracht naar een vergistingstank. Hier wordt het een kwartier per uur geroerd, waardoor alle biogas vrijkomt. Het gas wordt opgevangen in het dak: het bekende bolletje op de silo’s. Van Genugten: “Vanuit daar wordt dit groene gas via een ondergrondse leiding in mijn eigen veld op het aardgasnet van Sint-Oedenrode, Nijnsel, Olland en Boskant gepompt."
Als het biogas uit de mest gewonnen is, gaat de mest verder de hal in. Daar wordt het verhit, waardoor alle bacteriën worden gedood en wordt het gescheiden in dikke en dunne fractie. De dunne fractie gaat door een stikstofstripper. Van Genugten: “Hier wordt de minerale stikstof er uitgewassen en omgezet in ammoniumsulfaat. Deze gaat als kunstmestvervanger terug naar de achttien mestleverende melkveehouders voor op hun land. Van de dikke fractie persen we een fosfaatrijke bodemverbeteraar, die naar akkerbouwers gaat en naar consumenten. Ook maken we er een veenvervanger van voor in potgrond. Sinds kort wordt de koemest zelfs verwerkt in houtpanelen voor isolatiemateriaal voor de bouwsector. Isolatiemateriaal van koemest houdt de CO₂ vast in tegenstelling tot conventionele bouwmaterialen.” Van Genugtens aanpak, die bijdraagt aan de doelstellingen voor een duurzame landbouw- en voedselsector, leverde GroeneWoudGAS recentelijk de Agrifoodpluim op.
Frank van Genugten: “Ik ben geboren en getogen in Sint-Oedenrode. Het is de gemeente met het grootste koemestoverschot per hectare. Dat heeft mij aan het denken gezet. Door mijn land loopt een hogedrukgasleiding en doordat er veel collega-melkveehouders zijn, hebben we de grondstof voor groen gas in overvloed. Dus ben ik me gaan verdiepen in het maken van groen gas uit koemest.” Inmiddels is GroeneWoudGAS een inspiratiebron voor andere melkveehouders om ook groen gas te gaan produceren. En niet alleen boeren, ook overheidsinstanties lopen de deur plat bij Frank. GroeneWoudGAS is hét kennisdeelplatform van Brabant op het gebied van biogas geworden.
In Nederland wordt momenteel 200 miljoen kub groen gas geproduceerd. In 2030 moeten we door de ‘bijmengverplichting groen gas’ versneld naar 200 miljárd kub groen gas. Dan moet ten minste twintig procent van het gas in de woonhuizen groen zijn. Van Genugten: “Veehouders staan vaak in een negatief daglicht, maar ze zijn onmisbaar in de energietransitie. Rob Jetten (minister voor Klimaat en Energie) heeft gezegd dat we zeker 75% van onze mest moeten gaan vergisten om de doelstelling van 2 miljard kub te kunnen halen.” GroeneWoudGAS levert al een forse inbreng met 1,1 miljoen kub per jaar, maar wil graag groeien naar 2 miljoen kub. Hiervoor bouwt het bedrijf een tweede vergister. Brabantse boeren staan te trappelen om hun mest te gaan leveren. Uitbreiden gaat echter niet zomaar. Van Genugten: “Inmiddels hebben we met onze opbrengst in de zomermaanden een overschot aan gas. In die maanden gebruiken mensen minder gas; de kachel staat uit en er wordt niet gedoucht als men op vakantie is. We kunnen maar zoveel kub op het net aanleveren. Dus willen we heel graag een netwerkkoppeling maken met het gasnetwerk van Veghel. Daar zit zwaardere industrie, waardoor we ons gas wél kwijt kunnen.”
Van Genugten: “Brabant staat bij de rest van Nederland bekend om het mestoverschot, maar mest is een topproduct. Het zit boordevol natuurlijke mineralen, je kunt er groen gas mee maken, bouwmateriaal, kunstmestvervangers en bemestingsstoffen voor de particuliere markt. GroeneWoudGAS verwerkt de emissies van melkveehouders. Hierdoor heeft de melkveehouder op zijn bedrijf veel minder stikstof-, methaan- en CO₂- uitstoot en voldoet hij aan de nieuwe, wettelijke verplichtingen."
Met één druk op de knop kopieer je gratis de volledige tekst van dit verhaal
