Ruim 3 miljoen kub groen gas gewonnen uit koemest is er inmiddels in Brabant in het gasnet ingevoerd. Van wat er na het winnen van het gas nog over blijft, worden bodemverbeteraars, kunstmestvervangers en bouwmaterialen gemaakt. Hiermee draagt voormalig melkveehouder Frank van Genugten bij aan volledig circulaire landbouw en is hij een voorbeeld voor boeren uit heel Nederland. “Onze veehouders zijn onmisbaar in de energietransitie.”
Bij veehouderij denken we al snel aan stikstofuitstoot en mestoverschotten. Dat het ook anders kan, bewijst GroeneWoudGAS. Zij zien koemest namelijk als waardevolle grondstof. In het Brabantse Sint-Oedenrode wordt sinds drie jaar dagverse mest van achttien lokale melkveebedrijven opgehaald en verwerkt tot voldoende gas om het dorp en de daar omliggende dorpen van gas te voorzien. Inmiddels heeft het bedrijf ruim 3 miljoen kub groen gas in het gasnet ingevoerd. En dat is nog niet alles: van het restproduct worden een kunstmestvervanger, koemestkorrels voor de tuin, een veenvervanger in potgrond en biobased isolatiemateriaal voor in de bouw vervaardigd. “Mensen moeten koemest gaan zien als het bruine goud”, meent Frank van Genugten. De voormalige melkkoeienboer is de man achter GroeneWoudGAS. “Nu is mest nog een kostenpost. Mijn streefdoel is dat we op termijn mest op zo’n manier kunnen verwaarden in circulaire producten dat de veehouderij ook waarde ontvangt voor de mest.”
Frank van Genugten: “Ik ben geboren en getogen in Sint-Oedenrode. Het is de gemeente met het grootste koemestoverschot per hectare. Dat heeft mij aan het denken gezet. Door mijn land liep al een hogedrukgasleiding en doordat er veel collega-melkveehouders zijn, hebben we de grondstof voor groen gas in overvloed. Dus ben ik me gaan verdiepen in het maken van groen gas uit koemest.” Inmiddels is GroeneWoudGAS een inspiratiebron voor andere melkveehouders om ook groen gas te gaan produceren. En niet alleen boeren, ook overheidsinstanties lopen de deur plat bij Frank. GroeneWoudGAS is hét kennisdeelplatform van Brabant op het gebied van biogas geworden.
Zes dagen per week haalt GroeneWoudGAS verse koemest op bij achttien lokale melkveehouders. Dagvers is heel belangrijk; dan zit alle biogas nog in die mest. Wacht je langer, dan ontsnapt het biogas al in de stal. De mest wordt overgebracht naar een vergistingstank. Hier wordt het een kwartier per uur geroerd, waardoor alle biogas vrijkomt. Het gas wordt opgevangen in het dak: het bekende bolletje op de silo’s. Van Genugten: “Vanuit daar wordt dit groene gas via een ondergrondse leiding in mijn eigen veld op het aardgasnet van Sint-Oedenrode, Nijnsel, Olland en Boskant gepompt."
Als het biogas uit de mest gewonnen is, gaat de mest verder de hal in. Daar wordt het verhit, waardoor alle bacteriën worden gedood en wordt het gescheiden in dikke en dunne fractie. De dunne fractie gaat door een stikstofstripper. Van Genugten: “Hier wordt de minerale stikstof er uitgewassen en omgezet in ammoniumsulfaat. Deze gaat als kunstmestvervanger terug naar de achttien mestleverende melkveehouders voor op hun land. Van de dikke fractie persen we een fosfaatrijke bodemverbeteraar, die naar akkerbouwers gaat en naar consumenten. Ook maken we er een veenvervanger van voor in potgrond. Sinds kort wordt de koemest zelfs verwerkt in houtpanelen voor isolatiemateriaal voor de bouwsector. Isolatiemateriaal van koemest houdt de CO₂ vast in tegenstelling tot conventionele bouwmaterialen.” Van Genugtens aanpak, die bijdraagt aan de doelstellingen voor een duurzame landbouw- en voedselsector, leverde GroeneWoudGAS de Agrifoodpluim op.
In Nederland wordt momenteel 200 miljoen kub groen gas geproduceerd. In 2030 moeten we door de ‘bijmengverplichting groen gas’ versneld naar 200 miljárd kub groen gas. Dan moet ten minste twintig procent van het gas in de woonhuizen groen zijn. Van Genugten: “Veehouders staan vaak in een negatief daglicht, maar ze zijn onmisbaar in de energietransitie.” GroeneWoudGAS levert al een forse inbreng met 1,1 miljoen kub per jaar, maar wil graag groeien naar 2 miljoen kub. Hiervoor bouwt het bedrijf een tweede vergister. Brabantse boeren staan te trappelen om hun mest te gaan leveren. Uitbreiden gaat echter niet zomaar. Van Genugten: “Inmiddels hebben we met onze opbrengst in de zomermaanden een overschot aan gas. In die maanden gebruiken mensen minder gas; de kachel staat uit en er wordt niet gedoucht als men op vakantie is. We kunnen maar zoveel kub op het net aanleveren. Dus willen we heel graag een netwerkkoppeling maken met het gasnetwerk van Veghel. Daar zit zwaardere industrie, waardoor we ons gas wél kwijt kunnen.”
Van Genugten: “Mest is een topproduct. Het zit boordevol natuurlijke mineralen, je kunt er groen gas mee maken, bouwmateriaal, kunstmestvervangers en bemestingsstoffen voor de particuliere markt. GroeneWoudGAS verwerkt de emissies van melkveehouders. Hierdoor heeft de melkveehouder op zijn bedrijf veel minder stikstof-, methaan- en CO₂- uitstoot en voldoet hij aan de nieuwe, wettelijke verplichtingen.”
Met één druk op de knop kopieer je gratis de volledige tekst van dit verhaal
